Τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση κρουσμάτων δερματικού καρκίνου σε νεώτερα άτομα.
Σ αυτό παίζουν ρόλο 2 παράγοντες:
- Η έκθεση στον ήλιο
- Ο τύπος του δέρματος.
Ιδαίτερη προσοχή χρειάζονται τα άτομα με τύπο δέρματος Ι, ΙΙ, καθώς το δέρμα τους είναι πολύ λευκό, κοκκινίζει εύκολα, παθαίνει ηλιακά εγκαύματα με μικρή έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία και εμφανίζει πολλαπλούς σπίλους. Η καλύτερη προφύλαξη γι’ αυτά τα άτομα είναι η αποφυγή έκθεσης στον ήλιο ή αν κρίνεται απαραίτητη η έκθεση, τότε συνιστάται συχνή ανανέωση του αντιηλιακού.
Υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες δερματικών καρκίνων:
- Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC)
- Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)
- Μελάνωμα
ΒΑΣΙΚΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ (BCC)
Είναι ο πιο συχνός καρκίνος του δέρματος.Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα αλλά κυρίως στις εκτεθειμένες περιοχές όπως το πρόσωπο και πιο συχνά στους άνδρες .
Δεν κάνει μεταστάσεις αλλά, λόγω της διαβρωτικής του τάσεως, επεκτείνεται τοπικώς και μπορεί να καταστρέψει σημαντικό μέρος του προσώπου, αν η αφαίρεση του καθυστερήσει.
Το πρώιμο σημάδι που θα πρέπει να μας ανησυχήσει μπορεί να είναι μια κόκκινη επίπεδη επιφάνεια, ένα μικρό ογκίδιο, ένα μικρό σημείο που αιμορραγεί, ένα μικρό έλκος (πληγή), ή μια κρούστα στο δέρμα η οποία επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν επουλώνεται. Απαιτείται χειρουργική αφαίρεση και ιστολογική εξέταση.
ΑΚΑΝΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ (SCC)
Περίπου 20% των καρκίνων του δέρματος που δεν είναι μελάνωμα είναι ακανθοκυτταρικά καρκινώματα. Είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος του δέρματος και έχει και αυτός σχέση με την ηλιακή
ακτινοβολία.Έχει την ικανότητα να μεγαλώνει πιο γρήγορα,όπως και να δημιουργεί γρήγορα κάποιο υπεργερμένο ογκίδιο με ή χωρίς κρούστα (εφελκίδα). Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα αλλά η πιο συνηθισμένη εντόπισή του είναι στα χείλη και στα αυτιά. Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το BCC είναι ότι έχει την δυνατότητα να δίνει μεταστάσεις . Η θεραπεία του είναι η ίδια με το BCC και πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό.
ΜΕΛΑΝΩΜΑ
Το μελάνωμα είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, συχνότερα όμως παρουσιάζεται στο πρόσωπο και στα κάτω άκρα. Δίνει και αυτό μεταστάσεις όπως και το ακανθοκυτταρικό αλλά θεωρείται το πλέον κακόηθες. Άτομα με μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν μελάνωμα είναι άτομα(ανοιχτόχρωμα) με φωτότυπο Ι και ΙΙ, με πολλαπλούς σπίλους(ελιές),και κυρίως συγγενείς σπίλους (εκ γενετής). Επίσης άτομα με ιστορικό μελανώματος στην οικογένεια και τέλος όλοι εκείνοι που έχουν εκτεθεί υπερβολικά στην ηλιακή ακτινοβολία ή έχουν υποστεί επανηλλειμένα ηλιακά εγκαύματα.
ΤΑ ΠΡΩΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΑΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΟΙΩΣΗΣ (ΣΠΙΛΟΥ) ΠΟΥ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΕ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΕΙΝΑΙ:
- A =ασυμμετρία
- B =ανώμαλα όρια της περιοχής
- C =αλλαγή χρώματος-περισσότερα από ένα. (δυσχρωμία)
- D =διάμετρος βλάβης περισσότερο από έξι χιλιοστά
- E =αύξηση μεγέθους, αλλαγή πάχους της βλάβης.
- F =οικογενειακό ιστορικό
Επιπλέον η αιμορραγία μιας βλάβης ή η δημιουργία κρούστας και η ύπαρξη υπεργερμένης περιοχής πάνω σε έναν προηγούμενο σπίλο είναι στοιχεία που θα πρέπει να μας αφυπνίσουν και να απευθυνθούμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα σ εναν δερματολόγο.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ : Προσοχή !!!
- Κάθε σπίλος (ελιά) που μεγαλώνει γρήγορα, που αλλάζει χρώμα ή σχήμα.
- Κάθε σπίλος που αιμορραγεί ή έχει κνησμό(φαγούρα)
- Κάθε βλάβη, πληγή, έλκος, κρούστα που δεν επουλώνεται και επιμένει για διάστημα μεγαλύτερο των 4 εβδομάδων.
- Μην εκτείθεστε στον ήλιο χωρίς καπέλο και αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας.
- Μετά από καθοδήγηση του δερματολόγου σας κάντε χαρτογράφηση σπίλων.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η βιοψία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για τη σωστή διάγνωση. Με βάση το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης γίνεται η σταδιοποίηση του μελανώματος, και αποφασίζεται η κατάλληλη θεραπεία. Η θεραπευτική αντιμετώπιση του μελανώματος συνίσταται σε ευρεία χειρουργική εξαίρεση της ύποπτης περιοχής, με ή χωρίς την αφαίρεση λεμφαδένων. Επιπλέον, η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει χορήγηση ΙΝΤΕΡΦΕΡΟΝΗΣ ή χορήγηση χημειοθεραπευτικών σχημάτων και η ακτινοβόληση της περιοχής (ακτινοθεραπεία).